/ autor: ekopomp / 14.06.2017

Chłodziwa stosowane w obróbce metalu

Obróbka metalu obejmuje trzy zasadnicze metody jej wykonania: obróbka powierzchniowa, obróbka skrawaniem (tzw. wiórowa) oraz obróbka ścierna. Procesy te realizowane są za pomocą odpowiednich obrabiarek i narzędzi. Podczas obróbki metalu wydzielana jest energia cieplna – szczególnie podczas procesów skrawania, dlatego ważnym elementem jest odpowiednie chłodzenie maszyn za pomocą różnego rodzaju chłodziw. Substancje te odbierają ciepło, przyczyniają się do optymalizacji procesu produkcyjnego poprzez wydłużenie żywotności narzędzi a co za tym idzie optymalizację kosztów eksploatacyjnych.

Oleje obróbcze

Syntetyczne, roślinne, mineralne chłodziwa o lepkości kinematycznej odnoszonej do temperatury +40°C w przedziale 10…..800 mm2/s. Stosowane głównie w procesach, gdzie istotna jest duża dokładność zarysu narzędzi skrawających. Ich największą wadą jest mała wartość ciepła właściwego, co powoduje wolniejsze odprowadzanie ciepła z powierzchni narzędzi i materiału.

Emulsje olejowe lub emulgujące (koncentraty)

To grupa chłodziw o lepkości kinetycznej odnoszonej do temperatury +40°C w przedziale 30…. 300 mm2/s. Zawierają inhibitory korozji i utleniania, zazwyczaj zmieszane z wodą, stąd potoczna ich nazwa – emulsja wodno-olejowa. Stosowane są w obróbce z wykorzystaniem dużych prędkości przy niewielkich obciążeniach.

Roztwory substancji chemicznych

Zwane czasem syntetycznymi cieczami obróbczymi. Nie zawierają oleju mineralnego, są zestawiane na bazie wody (rozcieńczone do 99,5%), glikoli, produktów kondensacji i alkanoamin, kwasu borowego, soli nieorganicznych oraz dodatków typu: inhibitory korozji, utleniania, smarowności i EP. Ze względu na biostabilność, dobre właściwości eksploatacyjne, długą żywotność i niskie koszty utylizacji  ten typ staje się coraz bardziej powszechny.

Smary – pasty

W niektórych procesach (np. wtłaczaniu) lub przy braku układu chłodzenia w maszynie jako czynnik chłodzący i smarujący stosuje się różnego rodzaju pasty zawierające zdyspergowane (rozproszone) substancje smarujące: grafit, dwusiarczek molibdenu, azotek boru, tlenki metali (zwane wypełniaczami) i substancje wiążące (np. mydła, parafiny, cerezyny). Pasty niekiedy stosowane są jako mieszaniny z wodą lub dodawane do innych chłodziw. Zastosowanie tego typu cieczy obróbczych jest jednak ograniczone do przypadków, gdzie występują bardzo duże naciski, w szczególności podczas kształtowania na gorąco.

Do wymuszenia obiegu chłodziwa stosowane są różnego rodzaju pompy, ich konstrukcja i parametry zależne są od rodzaju obróbki oraz rodzaju stosowanej maszyny. Istotne jest, aby wykonanie materiałowe pompy nie reagowało ze stosowanym chłodziwem. Dodatkowo należy bardzo dużą uwagę poświęcić czystości stosowanego chłodziwa. Chłodzenie odbywa się zazwyczaj w obiegu zamkniętym, stąd często pojawiają się zanieczyszczenia w postaci wiórów, które powinny być wychwytywane poprzez filtracje chłodziwa. W praktyce często wióry przedostają się do głównego zbiornika, gdzie pracuje pompa. Tolerancja pomp na zanieczyszczenia jest stosunkowo mała, dlatego jest to istotna kwestia przy doborze odpowiedniego urządzenia.